Blogda hazırladığım içeriklerde, genellikle radarıma takılan veri gazeteciliği uygulamalarını arşivlemeye çalışıyorum. İçinde bulunduğumuz pandemiden kaynaklı gündem ve sürece özgü pratiklerin yoğun olması ile paylaşımlarımda koronavirüs temalı içerikler ön planda oldu. Bu içeriği ise diğerlerinden farklı olarak temasız olarak hazırlamayı düşünüyorum. Gazetecilik davranışları ve veri gazeteciliği uygulamalarının çakıştığı bir nokta var. Gazeteciler yaptıkları haberin gündemden düşmeden ve sıcaklığıyla sunma eğilimindeler. Fakat veri gazeteciliği uygulamalarında hikâyelerin oluşturulma süresi uzun olabiliyor. Doğası gereği dergilerde ise haberin sıcaklığı ön planda olmuyor ve okuyucular sıradan içerikler yerine daha detaylı hikâyeler talep ediyorlar. Bu yüzden veri gazeteciliği, görselleştirme çalışmaları dergilerde daha dikkat çekici yayımlanabiliyor. Elbette basılı dergilerde etkileşim eksikliğine de değinmek lazım. Tüm bunları düşünerek takip ettiğim dergilerde yer alan veriye dayalı çalışmaları bu metin altında derlemeye karar verdim. Diğer içeriklerde olduğu gibi burada da her ay takip ettiğim dergilerde dikkate değer bulduğum çalışmaları güncelleyeceğim:
The Economist (14-20 Kasım 2020) The Economist’in Kasım ayında “Aniden Umut” başlığı ve aşı teması ile çıkan sayısında yer alan iki grafiği paylaşıyorum. Farklı yöntemlerle sürdürülmüş aşı geliştirme çalışmaları açıklamalı grafik ile aşıların sipariş durumları ise paralel setler grafiğiyle aktarılmış.
Nature (19 Kasım 2020) Nature’ın Kasım sayısı yüz tanıma sistemleri ana temasındaydı ve benim de ilgimi çeken bir yazı yayımlandı. Yaklaşık 500 araştırmacıyla yüz tanıma araştırmaları ile ilgili etik konular hakkında anket yapıldı. Bu araştırmanın belirli türlerinin etik açıdan sorunlu olup olmadığı ve endişeler konusunda ne yapılması gerektiği konusunda araştırmacıların farklı fikirlerde oldukları gözlendi.
Scientific American (Kasım 2020) Scientific American’dan iki görselleştirme ekleyeceğim. Birincisi kayıp grip sezonu başlığı ile yayımlanmış; Guardian ve The Economist de benzer haberler yayımlamışlardı: “Mart ayında, koronavirüs küresel etkisini genişletirken, bir istatistik hızla düzleşti: Grip vakaları. Güney Yarımküre’de grip mevsimi yeni başlıyordu ancak neredeyse hiç vaka yoktu. Grip uzmanı olan Greg Poland, ’40 yıllık kariyerimde hiç böyle oranlar görmedik… Bu kadar düşük’ diyor. Araştırmacıların nedenleri daha fazla inceleyecek ancak birçoğu Scientific American’a koronavirüsü önleme önlemlerinin -el yıkama, maske takma ve sosyal mesafenin- grip bulaşmasını da engellediğini söyledi.”
Bu sayıdan aldığım diğer bir çalışma ise gerçekten çarpıcı duruyor. Dünya’nın yakın çevresinde olup bitenler için dergide şöyle not düşülmüş: “Uzayın büyük çoğunluğu geniş ve boştur, ancak Dünya’ya yakın kısım değil. Gezegenimizin etrafındaki yörünge koridorları irili ufaklı uydularla tıkanmış. Bu uzay araçları iletişim sağlar; dünyaya bakar; araştırma ve yayın yapar, GPS, hava durumu tahminleri ve modern yaşamın diğer birçok yönüne katkı sağlar. Hatta insan taşır. Bu grafik binlerce aktif uydunun her birini ve sahiplerini, nerede olduklarını ve ne yaptıklarını göstermektedir.“
NatGeo’nun Şubat sayısında özenle görselleştirilmiş iki çalışma var. İlk çalışmada ekip göçe odaklanmış, hazırlanan görselleştirmeyi detaylı inceleyebilmek için vakit ayırmak gerekiyor: “2019’da yurtdışında yaşayan milyonlarca kişinin gösterdiği gibi savaş, kıtlık ve fırsat arayışı uzun zamandır kadınları ve erkekleri kendi ülkelerini terk etmeye mecbur bıraktı. Son yirmi yıldır kadınlar genellikle eğitim veya iş için, diğer aile üyelerinden ayrılarak seyahat ediyorlar. Tek başına seyahat etmek, sömürü ve cinsiyete dayalı şiddet riskini artırıyor, ancak çoğu zaman ayrılma kararı bir seçim değil mecburiyet.”
İkinci çalışmada ilginç bir görselleştirme örneği var. Geçtiğimiz Mayıs ayında ABD’de meydana gelen olaylarda kamusal alanlarda bulunan birçok anıt saldırıya uğramıştı. Bu çalışma her haberin veri gazeteciliği pratiğine dönüşebileceğinin bir örneği adeta: “Geçtiğimiz bir buçuk yüzyılda, 34 eyalette ve Columbia Bölgesi’nde en az 1.940 heykel, anıt ve sembol yaratıldı. Bunlar sadece kamu arazisindeki semboller ve çoğu adanma tarihleri bilinenler; gerçek sayı çok daha da yüksek. Ancak ABD tarihinin anlatımı artık bir dönüm noktasında: George Floyd’un geçen Mayıs ayında öldürülmesinden sonraki beş ay içinde yüzden fazla anıt veya sembol kamusal alanlardan kaldırıldı ya da yerleri değiştirildi.”
Bu bölümde The Economist içeriklerine sıkça yer vermek durumundayım grafikleri dolayısıyla zaten en dikkatli takip ettiğim dergilerden biridir. Şubat sayısında yer alan “Graphic Detail” bölümünde Polonya’da kışın kömür yakımından kaynaklanan hava kirliliği rahatsız edici bir biçimde ilgi çekiyor.
The Economist (27 Şubat 2021) The Economist’in Şubat ayı sonunda yayımlanan sayısında, Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkilerin masaya yatırıldığı bölümden aldığım iki grafiği aktarıyorum. İlk grafikte iki ülkenin kişi başına düşen milli gelirleri, ikinci grafikte ise güç dengeleri için önem taşıyan bilgiler karşılaştırılmış. “Vladimir Putin ve Recep Tayyip Erdoğan sert güçlerin birliğini oluşturdu. Ama bağlar güçlü değil“
Wired (2020/2021) Wired’ın son iki sayısından aldığım, Jon Eilenberg tarafından hazırlanan Chartgeist köşesinde yer alan grafikler ciddiyetten elbette uzak. Ancak takip etmesi keyifli bu sebeple listeye ekliyorum.
The Economist (1 Nisan 2021) The Economist’in Nisan ayındaki ilk sayısında Türkiye’nin para politikalarına odaklanan bir yazı yayımlandı. Türk Lirasının Dolar karşısında kaybettiği değer, Enflasyon ve politika faizine odaklanan yazıda yayımlanan grafiği paylaşıyorum. Grafikte özellikle merkez bankası başkanlarının politikalarına odaklanan bölüm dikkate değer duruyor.
National Geographic (Nisan 2021) National Geographic’in Nisan sayısında iki tane tüm sayfa görselleştirme çalışması dikkatimi çekti. Bu çalışmaları paylaşıyorum:
Hava kirliliği ile ilgili harita üzerinde veri görselleştirme çalışmalarını gazete ve dergilerde sıklıkla görüyoruz. National Geographic detaylı bir araştırma ortaya çıkararak Uzak Doğu’da yaşanan sorunlara odaklanmış.
Eşine pek rastlamadığımız müzik odaklı veri görselleştirme çalışmasını da paylaşmak istedim. Aslında her haberin veri görselleştirmeye uygun olabileceğinin güzel bir örneğini sundu.
10- Variety (Nisan 2021) Variety’nin Nisan sayısından iki küçük grafiği paylaşıyorum. Birincisi pandemi döneminde izleyici verileri toplanarak Streaming’e bir diğeri ise pandemide değişen sinema sektörü gelirlerine odaklanmış.
Popular Science (Bahar 2021) Popular Science’ın bahar sayısında boş zaman üzerine odaklanılarak ABD kurumundan sağlanan veriler görselleştirilmiş. Yaş grupları arasındaki kırılımları bu çalışma ile daha detaylı inceleyebilmek mümkün:
Bir yanıt yazın